Stepping Stones: Een Indringende Blik op Familie, Identiteit en Generaties

Door Chevrandy Waterberg van het BPT Jongerenpanel

Na de succesvolle voorstellingen Woiski vs. Woiski en De Gliphoeve presenteren Orkater en Bijlmer Parktheater de voorstelling Stepping Stones — het derde deel in hun trilogie over de komst van Surinaamse immigranten naar Nederland. Terwijl de vorige stukken de focus legden op het verleden, richt Stepping Stones zich op het heden en toont het de ervaringen van de derde generatie Surinaams-Nederlandse jongeren. Centraal staan broer en zus, Alyssia en Brian, die door hun oma Hedy zijn opgevoed om hun eigen passies volgen. Oom Orlando, die succes heeft geboekt in de modewereld, fungeert als mentor en rolmodel. Met de steun van Hedy en Orlando verkennen de broer en zus hun paden, maar al snel worden ze geconfronteerd met familiegeheimen en sociale stigma’s die hun zoektocht naar succes bemoeilijken.

Het decor van de voorstelling is bijzonder gedenkwaardig: het bestaat uit oplopende treden. Oma Hedy, het familiehoofd, zit alleen op de hoogste trede, terwijl ze over de familie waakt en alleen afdaalt wanneer nodig. Alyssia en Brian maken royaal gebruik van de set en springen van boven, dichter bij oma Hedy, naar de onderkant van de trap. Oom Orlando staat aanvankelijk helemaal niet op de trap, maar is nooit te ver weg. Hij komt opdagen en voegt zich tussentijds bij de rest van de cast. Dit slimme gebruik van het decor toont de familiedynamiek visueel, waarbij de positie van elk personage hun rol en interacties binnen de familie weerspiegelt.

Door deze interacties zien we de gedeelde trots, intelligentie en ambitie van de familie, maar ook hoe ieder personage op eigen wijze omgaat met diepgewortelde vooroordelen in de samenleving. We kijken toe hoe elk familielid voor een moeilijke keuze staat: Kies je ervoor om weg te kijken, zoals Brian, “speel je het spel” om vooruit te komen, zoals Orlando, of ben je uitgesproken over onrecht in een systeem waar je toch deel van uitmaakt, zoals Alyssia? Het stuk onderzoekt op gevoelige wijze hoe deze familie zelfacceptatie en trots handhaaft in een omgeving die deze eigenschappen vaak ontmoedigt.

Net als bij de eerdere delen in de trilogie, speelt muziek een belangrijke rol in Stepping Stones en wordt het een levend, ademend onderdeel van het verhaal. De spelers wisselen van percussieve, rapachtige nummers tot ontroerende ballads. Ook de muziek is een knappe weerspiegeling van de manier waarop de personages ervaringen delen - zoals wanneer ze samen Hedy's oude liedjes zingen - maar ook een uniek perspectief en benadering hebben van de wereld om hen heen, zoals blijkt uit Orlando's eclectische solo.

Het stuk belicht op een prachtige wijze de uitdagingen die een multigenerationele, zwarte familie in Nederland moet doorstaan. Het is duidelijk dat de vooroordelen waarmee Hedy in de jaren ’70 werd geconfronteerd nog steeds van invloed zijn op Alyssia en Brian. Deze zijn misschien subtieler geworden, maar vormen eveneens de manier waarop de jongeren zich door de samenleving bewegen. 

Meningsverschillen veranderen in pijnlijke discussies die je als publiek ongemakkelijk maken. Dit geeft ons een diepgaand inzicht in de mate waarin invloeden vanuit de samenleving interpersoonlijke relaties onder druk kunnen zetten.

Mijn enige kritiek betreft de afloop van het stuk, die enigszins abrupt aanvoelt. De uiteindelijke verzoening tussen de familieleden mist diepgang en leunt sterk op de gedachte dat liefde alleen generaties kan verbinden. Als iemand die de immigrantenervaring heeft meegemaakt, had ik graag meer gezien van hoe families deze conflicten verwerken en sterker worden door die uitdagingen. In plaats daarvan voelt de conclusie wat idealistisch aan, en mist het de kans om dieper in te gaan op de complexiteit van het herstellen van familiebanden.

Al met al is Stepping Stones een boeiende en inzichtelijke verkenning van familiedynamiek, met name binnen de Surinaamse gemeenschap, maar de thema’s hebben een universele aansluiting. De makers hebben op indrukwekkende wijze een verhaal van veerkracht, liefde en trots verweven in een levendige voorstelling vol zang en dans. De voorstelling biedt een waardevol perspectief op de Nederlands-Surinaamse ervaring en is een must-see voor iedereen die een eerlijk en meeslepend verhaal zoekt. Stepping Stones zal je op het puntje van je stoel houden en je nog lang aan het denken zetten.

Over BPT Jongerenpanel

Het Jongerenpanel maakt randprogrammering en content, die je uitdagen verder te kijken dan dat wat je in het theater ziet. Dit varieert van het maken van video's, podcasts, nagesprekken, performances, blogs en social media takeovers.

Onze huisgenoten Jeltje en Elvis van Jonge Reporters verzorgen de coaching van het Jongerenpanel.